ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, 2, 1-4

ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

2.1. Ἐπεὶ δὲ τὰ ἐν τῇ Λαμψάκῳ κατεστήσατο͵ ἔπλει ἐπὶ τὸ Βυζάντιον καὶ Καλχηδόνα. Οἱ δ΄ αὐτὸν ὑπεδέχοντο͵ τοὺς τῶν Ἀθηναίων φρουροὺς ὑποσπόνδους ἀφέντες. Οἱ δὲ προδόντες Ἀλκιβιάδῃ τὸ Βυζάντιον τότε μὲν ἔφυγον εἰς τὸν Πόντον͵ ὕστερον δ΄ εἰς Ἀθήνας καὶ ἐγένοντο Ἀθηναῖοι.

Μετάφραση

Αφού (ο Λύσανδρος) ρύθμισε την κατάσταση στην Λάμψακο, έπλεε εναντίον του Βυζαντίου και της Καλχηδόνας. Και εκείνοι τον υποδέχονταν, αφού άφησαν (ελεύθερους) τους φρουρούς των Αθηναίων προστατευμένους από σπονδές. Αυτοί, όμως, που παρέδωσαν με προδοσία το Βυζάντιο στον Αλκιβιάδη τότε κατέφυγαν στον Πόντο, ύστερα  στην Αθήνα και πολιτογραφούνταν Αθηναίοι πολίτες.

Σύνταξη

1. Ἐπεὶ δὲ τὰ ἐν τῇ Λαμψάκῳ κατεστήσατο: δευτερεύουσα χρονική πρόταση ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ἒκπλει.

κατεστήσατο: ρήμα, Λύσανδρος: ενν. υποκείμενο, τὰ πράγματα: ενν. αντικείμενο, ἐν τῇ Λαμψάκῳ: εμπρόθετος προσδιορισμός στάσης σε τόπο

2. ἔπλει ἐπὶ τὸ Βυζάντιον καὶ Καλχηδόνα: κύρια πρόταση κρίσεως.

ἔπλει: ρήμα Λύσανδρος: ενν. υποκείμενο, ἐπὶ τὸ Βυζάντιον καὶ Καλχηδόνα: εμπρόθετος επιρρηματικός της εχθρικής διάθεσης

3. οἱ δ΄ αὐτὸν ὑπεδέχοντο͵ τοὺς τῶν Ἀθηναίων φρουροὺς ὑποσπόνδους ἀφέντες: κύρια πρόταση κρίσεως.

ὑπεδέχοντο: ρήμα, οἱ δ΄: υποκείμενο, αὐτὸν: αντικείμενο, ἀφέντες: χρονική μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος, τοὺς φρουροὺς: αντικείμενο της μετοχής, τῶν Αθηναίων: γενική κτητική,  ὑποσπόνδους: επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου στο φρουρούς.

4. οἱ δὲ προδόντες Ἀλκιβιάδῃ τὸ Βυζάντιον τότε μὲν ἔφυγον εἰς τὸν Πόντον͵ ὕστερον δ΄ εἰς Ἀθήνας: κύρια πρόταση κρίσεως.

ἔφυγον: ρήμα, οἱ δὲ προδόντες: υποκείμενο, επιθετική μετοχή με υποκείμενο το άρθρο της, τὸ Βυζάντιον: άμεσο αντικείμενο της μετοχής /: Ἀλκιβιάδῃ έμμεσο αντικείμενο της μετοχής / τότε μὲν – ὕστερον δ’ : επιρρηματικοί του χρόνου, εἰς τὸν Πόντον – εἰς Ἀθήνας: εμπρόθετος κίνησης σε τόπο.

5. καὶ ἐγένοντο Ἀθηναῖοι: κύρια πρόταση κρίσεως.

ἐγένοντο: ρήμα, οἱ προδόντες: ενν. υποκείμενο, Ἀθηναῖοι: κατηγορούμενο.

2.2 Λύσανδρος δὲ τούς τε φρουροὺς τῶν Ἀθηναίων καὶ εἴ τινά που ἄλλον ἴδοι Ἀθηναῖον͵ ἀπέπεμπεν εἰς τὰς Ἀθήνας͵ διδοὺς ἐκεῖσε μόνον πλέουσιν ἀσφάλειαν͵ ἄλλοθι δ΄ οὔ͵ εἰδὼς ὅτι ὅσῳ ἂν πλείους συλλεγῶσιν εἰς τὸ ἄστυ καὶ τὸν Πειραιᾶ͵ θᾶττον τῶν ἐπιτηδείων ἔνδειαν ἔσεσθαι. Καταλιπὼν δὲ Βυζαντίου καὶ Καλχηδόνος Σθενέλαον ἁρμοστὴν Λάκωνα͵ αὐτὸς ἀποπλεύσας εἰς Λάμψακον τὰς ναῦς ἐπεσκεύαζεν.

Μετάφραση

Ο Λύσανδρος λοιπόν τους φρουρούς των Αθηναίων και εάν έβλεπε κάπου κάποιον άλλο Αθηναίο, τον έστελνε στην Αθήνα δίνοντας ασφάλεια μόνο σε όσους έπλεαν για εκεί, για αλλού όμως όχι, επειδή γνωρίζε ότι όσους περισσότερους συγκεντρώσει στο Άστυ και τον Πειραιά τόσο γρηγορότερα θα υπάρξει έλλειψη των τροφίμων. Αφού λοιπόν άφησε τον Σθενέλαο τον Λάκωνα, αρμοστή του Βυζαντίου και της Καλχηδόνας, ο ίδιος αφού απέπλευσε στην Λάμψακο, επισκεύαζε τα πλοία (του).

Σύνταξη

1. Λύσανδρος δὲ τούς τε φρουροὺς τῶν Ἀθηναίων͵ – ἀπέπεμπεν εἰς τὰς Ἀθήνας͵ διδοὺς ἐκεῖσε μόνον πλέουσιν ἀσφάλειαν͵ ἄλλοθι δ΄ οὔ͵ εἰδὼς: κύρια πρόταση κρίσεως.

ἀπέπεμπεν: ρήμα, Λύσανδρος: υποκείμενο, τούς φρουροὺς: αντικείμενο, τῶν Ἀθηναίων: γενική κτητική, εἰς τὰς Ἀθήνας: εμπρόθετος κίνησης προς τόπο, διδοὺς: τροπική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος, ἀσφάλειαν: άμεσο αντικείμενο της μετοχής / (τοῖς) πλέουσιν: έμμεσο αντικείμενο της μετοχής, επιθετική μετοχή με υποκείμενο το άρθρο της), ἐκεῖσε – ἄλλοθι: επιρρηματικοί προσδιορισμοί κίνησης σε τόπο, μόνον: επιρρηματικός του ποσού, εἰδὼς: αιτιολογική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος.

2. καὶ εἴ τινά που ἄλλον ἴδοι Ἀθηναῖον: δευτερεύουσα υποθετική πρόταση, αντικείμενο του ρήματος ἀπέπεμπεν.

ἴδοι: ρήμα, Λύσανδρος: ενν. υποκείμενο, Ἀθηναῖον: αντικείμενο, ἂλλον: επιθετικός προσδιορισμός, τινά: επιθετικός προσδιορισμός στο ἂλλον, που: επιρρηματικός προσδιορισμός του τόπου.

3. ὅσῳ ἂν πλείους συλλεγῶσιν εἰς τὸ ἄστυ καὶ τὸν Πειραιᾶ: δευτερεύουσα αναφορική παραβολική πρόταση του ποσού.

ἂν συλλεγῶσιν: ρήμα / πλείους (ΠΡΟΣΟΧΗ είναι ονομαστική): υποκείμενο, ὅσῳ: δοτική του ποσού, εἰς τὸ ἄστυ καὶ τὸν Πειραιᾶ: εμπρόθετος προσδιορισμός τόπου.

4. ὅτι θᾶττον τῶν ἐπιτηδείων ἔνδειαν ἔσεσθαι.: δευτερεύουσα ειδική πρόταση αντικείμενο της εἰδὼς

ἔσεσθαι: απαρέμφατο σε θέση ρήματος, ἒνδειαν: υποκείμενο, τῶν ἐπιτηδείων: γενική υποκειμενική, θᾶττον: επιρρηματικός του τρόπου

5. καταλιπὼν δὲ Βυζαντίου καὶ Καλχηδόνος Σθενέλαον ἁρμοστὴν Λάκωνα͵ αὐτὸς ἀποπλεύσας εἰς Λάμψακον τὰς ναῦς ἐπεσκεύαζεν: κύρια πρόταση κρίσεως.

ἐπεσκεύαζεν: ρήμα, αὐτός: υποκείμενο, τὰς ναῦς: αντικείμενο, ἀποπλεύσας: χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος, εἰς Λάμψακον: εμπρόθετος προσδιορισμός κίνησης σε τόπο, καταλιπών: χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος, Σθενέλαον: αντικείμενο στο καταλιπών, Λάκωνα: παράθεση, ἁρμοστήν: επιρρηματικό κατηγορούμενο του σκοπού), Βυζαντίου καί Καλχηδόνος: γενικές αντικειμενικές στο ἁρμοστήν.

2.3. Ἐν δὲ ταῖς Ἀθήναις τῆς Παράλου ἀφικομένης νυκτὸς ἐλέγετο ἡ συμφορά͵ καὶ οἰμωγὴ ἐκ τοῦ Πειραιῶς διὰ τῶν μακρῶν τειχῶν εἰς ἄστυ διῆκεν͵ ὁ ἕτερος τῷ ἑτέρῳ παραγγέλλων· ὥστ΄ ἐκείνης τῆς νυκτὸς οὐδεὶς ἐκοιμήθη͵ οὐ μόνον τοὺς ἀπολωλότας πενθοῦντες͵ ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον ἔτι αὐτοὶ ἑαυτούς͵ πείσεσθαι νομίζοντες οἷα ἐποίησαν Μηλίους τε Λακεδαιμονίων ἀποίκους ὄντας͵ κρατήσαντες πολιορκίᾳ͵ καὶ Ἱστιαιέας καὶ Σκιωναίους καὶ Τορωναίους καὶ Αἰγινήτας καὶ ἄλλους πολλοὺς τῶν Ἑλλήνων.

Μετάφραση

Όταν λοιπόν η Πάραλος έφτασε νύκτα στην Αθήνα, ανακοινώθηκε η συμφορά και θρήνος με φωνές από τον Πειραιά διαμέσου των Μακρών Τειχών έφτασε στο Άστυ, καθώς ο ένας την έλεγε στον άλλο. Ώστε, εκείνη την νύχτα κανείς δεν κοιμήθηκε, όχι μόνο επειδή θρηνούσαν τους χαμένους αλλά πολύ περισσότερο ακόμη γιατί θρηνούσαν οι ίδιοι για τους εαυτούς τους, επειδή νόμιζαν ότι θα πάθουν όσα έκαναν στους Μηλίους που ήταν άποικοι των Λακεδαιμονίων, όταν επικράτησαν σε πολιορκία, και στους Ιστιαίους, στους Σκιωναίους, στους Τορωναίους και στους Αιγινήτες και σε πολλούς άλλους από τους Έλληνες.

Σύνταξη

1. Ἐν δὲ ταῖς Ἀθήναις τῆς Παράλου ἀφικομένης νυκτὸς ἐλέγετο ἡ συμφορά: κύρια πρόταση κρίσεως.

ἐλέγετο: ρήμα, ἡ συμφορά: υποκείμενο, ἀφικομένης: γενική απόλυτη χρονική μετοχή, τῆς Παράλου υποκείμενο της μετοχής, νυκτός: γενική του χρόνου, Ἐν δὲ ταῖς Ἀθήναις: εμπρόθετος προσδιορισμός τόπου.

2. καὶ οἰμωγὴ ἐκ τοῦ Πειραιῶς διὰ τῶν μακρῶν τειχῶν εἰς ἄστυ διῆκεν͵ ὁ ἕτερος τῷ ἑτέρῳ παραγγέλλων·: κύρια πρόταση κρίσεως.

διῆκεν: ρήμα, οἰμωγὴ: υποκείμενο, ἐκ τοῦ Πειραιῶς: εμπρόθετος προσδιορισμός του τόπου, διὰ τῶν τειχῶν: εμπρόθετος προσδιορισμός του τόπου, τῶν μακρῶν: επιθετικός προσδιορισμός, εἰς ἄστυ: εμπρόθετος προσδιορισμός του τόπου, παραγγέλλων: τροπική μετοχή, ονομαστική απόλυτη, ὁ ἕτερος: υποκείμενο, τῷ ἑτέρῳ: έμμεσο αντικείμενο της μετοχής.

3. ὥστ΄ ἐκείνης τῆς νυκτὸς οὐδεὶς ἐκοιμήθη͵ οὐ μόνον τοὺς ἀπολωλότας πενθοῦντες͵ ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον ἔτι αὐτοὶ ἑαυτούς͵ πείσεσθαι νομίζοντες: κύρια πρόταση

ἐκοιμήθη: ρήμα, οὐδεὶς: υποκείμενο, τῆς νυκτὸς: γενική του χρόνου / ἐκείνης: επιθετικός προσδιορισμός / πενθοῦντες: επιρρηματική αιτιολογική μετοχή, συνημμένη στο οὐδείς / τοὺς ἀπολωλότας: (επιθετική μετοχή με υποκείμενο το άρθρο της) αντικείμενο της μετοχής πενθοῦντες, ἑαυτούς: επίσης αντικείμενο της μετοχής πενθοῦντες, πολὺ, μᾶλλον, ἔτι: επιρρηματικοί προσδιορισμοί του ποσού, αὐτοί: κατηγορηματικός προσδιορισμός, νομίζοντες: αιτιολογική μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος, πείσεσθαι: ειδικό απαρέμφατο, αντικείμενο της μετοχής νομίζοντες, Ἀθηναῖοι ενν. υποκείμενο του πείσεσθαι (ταυτοπροσωπία).

4. οἷα ἐποίησαν Μηλίους τε Λακεδαιμονίων ἀποίκους ὄντας͵ κρατήσαντες πολιορκίᾳ͵ καὶ Ἱστιαιέας καὶ Σκιωναίους καὶ Τορωναίους καὶ Αἰγινήτας καὶ ἄλλους πολλοὺς τῶν Ἑλλήνων: δευτερεύουσα αναφορική πρόταση, αντικείμενο στο πείσεσθαι.

ἐποίησαν: ρήμα, οὗτοι (δηλ. οι Αθηναίοι): ενν. υποκείμενο / Μηλίους τε καὶ Ἱστιαιέας καὶ Σκιωναίους καὶ Τορωναίους καὶ Αἰγινήτας καὶ ἄλλους: άμεσα αντικείμενα, οἷα: έμμεσο σύστοιχο αντικείμενο, ὄντας: παράθεση, επιθετική μετοχή, υποκείμενο Μηλίους, ἀποίκους: κατηγορούμενο στο Μηλίους, Λακεδαιμονίων: γενική κτητική, κρατήσαντες: χρονική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος, πολιορκίᾳ: δοτική του μέσου, πολλούς: επιθετικός προσδιορισμός στο ἂλλους, τῶν Ἓλλήνων: γενική διαιρετική.

2.4 Τῇ δ΄ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίαν ἐποίησαν͵ ἐν ᾗ ἔδοξε τούς τε λιμένας ἀποχῶσαι πλὴν ἑνὸς καὶ τὰ τείχη εὐτρεπίζειν καὶ φυλακὰς ἐφιστάναι καὶ τἆλλα πάντα ὡς εἰς πολιορκίαν παρασκευάζειν τὴν πόλιν.

Μετάφραση

Την επόμενη μέρα έκαναν συνέλευση στην οποία αποφάσισαν να επιχωματώσουν όλα τα λιμάνια εκτός από ένα και να περιποιηθούν τα τείχη και να εγκαταστήσουν φρουρές και να προετοιμάσουν την πόλη σε όλα τα άλλα σαν για πολιορκία.

Σύνταξη

τῇ δ΄ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίαν ἐποίησαν: κύρια πρόταση κρίσεως.

ἐποίησαν: ρήμα, οἱ Ἀθηναῖοι: ενν. υποκείμενο, ἐκκλησίαν: αντικείμενο, τῇ δ΄ ὑστεραίᾳ: δοτ. του χρόνου

ἐν ᾗ ἔδοξε τούς τε λιμένας ἀποχῶσαι πλὴν ἑνὸς καὶ τὰ τείχη εὐτρεπίζειν καὶ φυλακὰς ἐφιστάναι καὶ τἆλλα πάντα ὡς εἰς πολιορκίαν παρασκευάζειν τὴν πόλιν: δευτερεύουσα αναφορική προσδιοριστική στο ἐκκλησίαν.

ἔδοξε: απρόσωπο ρήμα, ἀποχῶσαι τε εὐτρεπίζειν καὶ ἐφιστάναι καί παρασκευάζειν: υποκείμενα, τελικά απαρέμφατα Ἀθηναίους ενν. υποκείμενο (ετεροπροσωπία) ἐν ᾗ: εμπρόθετος προσδιορισμός του χρόνου, τοὺς λιμένας: αντικείμενο του ἀποχῶσαι, τὰ τείχη, αντικείμενο του εὐτρεπίζειν, φυλακάς, αντικείμενο του ἐφιστάναι, τὴν πόλιν: αντικείμενο του παρασκευάζειν, πλὴν ἑνὸς: εμπρόθετος της εξαίρεσης, τἆλλα: αιτιατική της αναφοράς, πάντα: κατηγορηματικός προσδιορισμός, ὡς εἰς πολιορκίαν: εμπρόθετος της κατάστασης.