ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 3ο

 

ΘΕΜΑ Α

Α1. Ιστορικοί Όροι

α. Συμβούλιο της Ευρώπης
ΑΠΑΝΤΗΣΗ
Τον Μάιο του 1949 ιδρύθηκε το Συμβούλιο της Ευρώπης, διεθνής οργανισμός που αποσκοπεί στην ανάδειξη της κοινής ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς και στην προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

β.Ο Εθνικός Διχασμός. 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Η μετά το 1915 περίοδος της πολιτικής ιστορίας της Ελλάδας έμεινε γνωστή ως εποχή του «Εθνικού Διχασμού», για τον λόγο ότι η διαφωνία και η ρήξη στην κορυφή της εξουσίας δίχασαν το έθνος επί είκοσι και πλέον χρόνια και προκάλεσαν σοβαρές πολιτικές και συνταγματικές στρεβλώσεις.
γ. Σύμφωνο της Βαρσοβίας
Το 1955 συνήφθη το Σύμφωνο της Βαρσοβίας, μια συμμαχία των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης με τη Μόσχα.
Mονάδες 15



Α2. Σωστό-Λάθος

 

1.Ο Βενιζέλος προσκλήθηκε από την ηγεσία του Στρατιωτικού Συνδέσμου -που είχε ηγηθεί το 1919 του Κινήματος στο Γουδή- από την Κρήτη στην Αθήνα

2. Τον Νοέμβριο του 1945 ο έκπτωτος βασιλιάς Γεώργιος, μετά από ενδεκαετή παραμονή στο εξωτερικό, επανήλθε στον θρόνο ως Γεώργιος Β'.

3. Η ηγεσία της Εταιρείας δόθηκε εν τέλει, στις αρχές του 1820, στον Αλέξανδρο Υψηλάντη, γόνο επιφανούς οικογένειας Φαναριωτών* στην υπηρεσία τότε του Ρώσου τσάρου.

4. Από τα συμβούλια αυτά προήλθαν οι αντιπρόσωποι στις τρεις πρώτες τοπικές γερουσίες, στην «Πελοποννησιακή Γερουσία», τον «Άρειο Πάγο» της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδας και τη «Γερουσία της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος».

5. Το Σχέδιο Μάρσαλ εφαρμόστηκε από το 1948 έως το 1952 και απέφερε την εισροή στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, ως οικονομικής βοήθειας, ενός ποσού περίπου 13 δισεκατομμυρίων δολαρίων

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Λ-Λ-Σ-Σ-Σ 
 

ΘΕΜΑ Β

Β1. Η Συνθήκη του Νεϊγύ

ΑΠΑΝΤΗΣΗ 

 
Η Συνθήκη του Νεϊγύ επιβεβαίωσε την ελληνική κυριαρχία επί των εδαφών μεταξύ του Έβρου και του Νέστου έως τα τουρκοβουλγαρικά σύνορα, αλλά η περιοχή τέθηκε προσωρινά υπό συλλογική συμμαχική κυριαρχία, ώσπου να συναφθεί και ελληνοτουρκική συνθήκη ειρήνης. Χωριστή σύμβαση με την ίδια ονομασία και ημερομηνία (14/27 Νοεμβρίου 1919) προέβλεπε την αμοιβαία και εθελούσια μετανάστευση των «Βουλγάρων την φυλήν» από την Ελλάδα και των «Ελλήνων την φυλήν» από τη Βουλγαρία- για να διευκολυνθεί μάλιστα η αναχώρησή τους, προβλεπόταν η δυνατότητα ρευστοποίησης των περιουσιακών στοιχείων τους. Κοινή επιδίωξη των κυβερνήσεων και των δύο χωρών ήταν να απαλλαγούν οι χώρες τους από τις αντίστοιχες μειονότητες, ώστε να εκλείψουν στο μέλλον εκατέρωθεν διεκδικήσεις εδαφών στην επικράτειά τους.

Μονάδες 10

Β2

Β2.1.Οι συνέπειες του Β' Παγκόσμιου Πολέμου για την ανθρωπότητα.

 

Γενικότερα, ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος προκάλεσε τεράστιες ανθρώπινες και υλικές απώλειες σε κλίμακα παγκόσμια - κυρίως όμως στην Ευρώπη. Σε τριάντα έξι εκατομμύρια ανέρχονται οι νεκροί στη γηραιά ήπειρο - πολλοί από τους οποίους προέρχονταν, για πρώτη φορά, από τους αμάχους. Πόλεις και οικισμοί, λιμάνια, επικοινωνιακοί κόμβοι και πλουτοπαραγωγικές πηγές καταστράφηκαν. Η σκληρή δοκιμασία και αυτών των νικητών μετέβαλε τη διεθνή οικονομική ισορροπία προς όφελος των χωρών που βρίσκονταν μακριά από το πεδίο των επιχειρήσεων - κατ' εξοχήν των ΗΠΑ. Και οι λαοί της Άπω Ανατολής όμως πλήρωσαν βαρύ φόρο αίματος και υλικών καταστροφών: εκατομμύρια Κινέζοι και Ιάπωνες συγκαταλέγονται μεταξύ των νεκρών. Ανεξίτηλη στη συλλογική μνήμη της ανθρωπότητας έμεινε η εικόνα της καταστροφής στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι μετά τη ρίψη της ατομικής βόμβας.

Μονάδες 08

Β2.2. Τα συστατικά στοιχεία του ελληνικού εθνικού κινήματος

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ
 

Από τα κυριότερα συστατικά στοιχεία του ελληνικού εθνικού κινήματος υπήρξαν: α) η προβολή των Ελλήνων της εποχής ως απογόνων και κληρονόμων των αρχαίων Ελλήνων, β) η ταύτιση των Ελλήνων με τους άλλους Ευρωπαίους και η διάκρισή τους από τους Τούρκους, γ) η καταγγελία της τουρκικής κυριαρχίας ως παράνομης και της εξουσίας του Οθωμανού σουλτάνου ως αυθαίρετης και δ) η προβολή του δικαιώματος των Ελλήνων να διεκδικήσουν την απελευθέρωσή τους από την κυριαρχία και την εξουσία των Τούρκων και να συστήσουν ανεξάρτητη και ευνομούμενη πολιτεία στη βάση των αρχών της εθνικής αυτοδιάθεσης και της λαϊκής κυριαρχίας.

 Μονάδες 07

ΘΕΜΑ Γ

Συνθέτοντας τις ιστορικές σας γνώσεις και τις πληροφορίες των πηγών να αναφερθείτε στην Συνθήκη του Λονδίνου του 1913
Μονάδες 25


ΠΗΓΗ 1
Η Συνθήκη του Λονδίνου (30 Μαΐου 1913) ήταν το αποτέλεσμα από τη Διάσκεψη του Λονδίνου (1912-1913) λεγόμενης και Συνδιάσκεψη Ειρήνης, που έγινε στο Λονδίνο, για τον τερματισμό του Α΄ Βαλκανικού πολέμου. Αυτή η Συνθήκη συνομολογήθηκε μεταξύ των Βαλκανικών Συμμάχων (Βουλγαρίας, Ελλάδας, Μαυροβουνίου και Σερβίας) αφενός, και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αφετέρου.

    Το κείμενο της συνθήκης, το οποίο συντάχθηκε οριστικά, προέβλεπε (άρθρο 2) να παραχωρήσει η Οθωμανική αυτοκρατορία όλα τα Ευρωπαϊκά εδάφη που βρίσκονταν δυτικά της γραμμής Αίνος – Μήδεια, εκτός της Αλβανίας. Οι Σύμμαχοι και η Τουρκία (άρθρο 3) ανέθεταν στις έξι Μεγάλες Δυνάμεις (υπό την Πρεσβευτική Συνδιάσκεψη που συνέχιζε τις συνομιλίες), τη χάραξη των συνόρων και το διακανονισμό των ζητημάτων που αφορούσαν την Αλβανία, καθώς τους παρείχαν τη δυνατότητα (άρθρο 5) να αποφανθούν για την τύχη των ελληνικών νήσων του Αιγαίου, εκτός της Κρήτης (άρθρο 4) για την οποία η Πύλη παραιτείτο “υπέρ των συμμάχων Ηγεμόνων πάντων των επί της Νήσου κυριαρχικών δικαιωμάτων της“. 

    Η Ελλάδα υπέγραψε αυτή τη συνθήκη λαμβάνοντας υπόψη τις υποχρεώσεις της στο νέο ζήτημα συνόρων της Ηπείρου που θα της εξασφάλιζε την αναγνώριση της κυριαρχίας επί των ελληνικών νήσων του Αιγαίου (και της Δωδεκανήσου) παράλληλα με τις διαβεβαιώσεις της αγγλικής κυβέρνησης επί των προκειμένων της υποστήριξής της.
Παρά ταύτα τρία ζητήματα που ενδιέφεραν την Ελλάδα έμειναν τελικά άλυτα: το Βορειοηπειρωτικό, το Νησιωτικό και το Αγιορείτικο. Έτσι για το Βασίλειο της Ελλάδας και την Οθωμανική Αυτοκρατορία η Συνθήκη κανένα ζήτημα εξ αυτών δεν επέλυσε. Πριν όμως η συνθήκη αυτή να επικυρωθεί, ξέσπασε ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος μεταξύ των συμμάχων νικητριών Χωρών του Α’ Βαλκανικού Πολέμου, για τον τερματισμό του οποίου συνομολογήθηκε μεταξύ των εμπλεκομένων Χωρών η Συνθήκη Βουκουρεστίου (1913). Παρά ταύτα οι Μεγάλες Δυνάμεις συνέχισαν να θεωρούν δεσμευτικούς τους όρους της παρούσας, αφού αφορούσαν πρώτιστα τα συμφέροντά τους.

 
Από το Διαδίκτυο».


ΒΙΒΛΙΟ
Στις 17/30 Μαΐου 1913 υπογράφηκε στο Λονδίνο η Συνθήκη Ειρήνης, η οποία προέβλεπε την εκχώρηση όλων των κτήσεων του σουλτάνου στα δυτικά της γραμμής Αίνου-Μηδείας, εκτός της Αλβανίας, στους συμμάχους ηγεμόνες της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Σερβίας και του Μαυροβουνίου. Με την ίδια Συνθήκη του Λονδίνου ο σουλτάνος παραιτήθηκε από τα δικαιώματά του στην Κρήτη, ενώ οι έξι μεγάλες δυνάμεις αναλάμβαναν να ορίσουν τα σύνορα της Αλβανίας και να καθορίσουν το μέλλον των νήσων του Αιγαίου. Η Συνθήκη σιωπούσε ως προς την κατανομή των εδαφών που είχαν κατακτήσει οι σύμμαχοι, αλλά και ως προς την τύχη των Δωδεκανήσων, τα οποία είχαν κατακτήσει οι Ιταλοί κατά τη διάρκεια του δικού τους νικηφόρου πολέμου εναντίον των Τούρκων (1911-1912) και τα οποία δήλωναν τότε ότι θα τα κατείχαν προσωρινώς.

 

ΘΕΜΑ Δ
 

Συνθέτοντας τις ιστορικές σας γνώσεις και τις πληροφορίες των πηγών να αναφερθείτε 

α) στην διαφορετική άποψη του Βενιζέλου και του Β. Κωνσταντίνου Α και β) τους λόγους για τους οποίους ο καθένας την υιοθέτησε, 

σχετικά με την στάση της Ελλάδας στον Α παγκόσμιο Πόλεμο.
 

Μονάδες 25 

 

ΒΙΒΛΙΟ
 

Ο Βενιζέλος έκρινε πως η νέα κατάσταση επέβαλλε στην Ελλάδα να διατελεί σε επιφυλακή, εν αναμονή προτάσεων από την Τριπλή Συνεννόηση για την έξοδό της από την ουδετερότητα, στο πλευρό της Αγγλίας και της Γαλλίας, δηλαδή των δυνάμεων τις οποίες θεωρούσε ότι θα υπερίσχυαν στον πόλεμο. Εξάλλου, με τις χώρες αυτές την Ελλάδα συνέδεε και η πίστη στις φιλελεύθερες δημοκρατικές αρχές. Αντιθέτως, ο υπουργός Εξωτερικών Γεώργιος Στρέιτ, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος και το Γενικό Επιτελείο έκριναν ότι η Ελλάδα θα έπρεπε να τηρήσει «διαρκή ουδετερότητα», κατά τον Στρέιτ, επειδή θεωρούσαν ότι η ουδετερότητα ήταν απαραίτητη στη χώρα, ύστερα από την πρόσφατη πολεμική περιπέτεια και την εδαφική επέκτασή της.

ΠΗΓΗ 1
 

Εκατό χρόνια συμπληρώνονται εφέτος από τη ρήξη του βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄ με τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, εξ αφορμής της διαφωνίας τους στο εάν έπρεπε η Ελλάδα να μετάσχει στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της “Αντάντ”, την οποία αποτελούσαν η Αγγλία, η Γαλλία και η Ρωσία, άποψη που υποστήριζε ο Βενιζέλος, ή όπως πρότεινε ο Κωνσταντίνος, να παραμείνει ουδέτερη στη σύγκρουση των χωρών αυτών με τις Κεντρικές Δυνάμεις (Γερμανία, Αυστρουγγαλία), στον συνασπισμό των οποίων είχε προσχωρήσει η Οθωμανική Τουρκία.

 

Ο Βενιζέλος

Παρότι έχουν περάσει 100 χρόνια από τη διαφωνία Κωνσταντίνου και Βενιζέλου και ο δεύτερος έχει δικαιωθεί πλήρως, υπάρχουν ιστορικοί που αντιμετωπίζουν επικριτικά την πολιτική του μεγάλου Έλληνα ηγέτη, υποστηρίζοντες ότι ήταν ΄΄τυχοδιωκτική΄΄ και στηριζόταν στη διαίσθησή του, ενώ η πολιτική του Κωνσταντίνου λένε, οι ίδιοι, είχε με το μέρος της τη λογική.

Ο Βενιζέλος γνώριζε την αρτιότητα, ετοιμότητα και ισχύ της γερμανικής πολεμικής μηχανής. Εκτιμούσε όμως ότι ο χρόνος θα λειτουργούσε υπέρ της “Αντάντ”, διότι οι δυνάμεις της, όπως πίστευε, διέθεταν τεράστιους οικονομικούς πόρους, ανεξάντλητες πηγές άντλησης ανθρωπίνου δυναμικού λόγω των αποικών τους, γιγαντιαίες δυνατότητες παραγωγής ιδίως μετά τη συμμαχία τους με τις ΗΠΑ και υπεροχή στις θάλασσες λόγω των πανίσχυρων στόλων τους, με πρώτο εξ αυτών τον βρετανικό. Και η Ελλάδα ήταν ναυτική χώρα.

Στο επίκεντρο της πολιτικής του Βενιζέλου ήταν η επέκταση των επιτυχιών του 1912-13 και στα εδάφη της Μικράς Ασίας και της Θράκης, με αφορμή τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και η υλοποίηση έτσι του οράματος της Μεγάλης Ιδέας του Ελληνισμού.

Ο Κωνσταντίνος

Ο Κωνσταντίνος, από την πλευρά του, πίστευε ότι η Ελλάδα δεν έπρεπε να εμπλακεί σε πολεμικές περιπέτειες για να μη ρισκάρει τα κέρδη της των Βαλκανικών πολέμων, αλλά να αναπτυχθεί οικονομικά και να καταστεί ισχυρό και ευνομούμενο κράτος. Η ουδετερότητα όμως που πρότεινε ο Κωνσταντίνος διευκόλυνε την πολιτική της Γερμανίας απέναντι στην Τουρκία και τη Βουλγαρία.

Ο Έλληνας βασιλιάς διαπνεόταν επιπλέον από ακράδαντη πεποίθηση ότι η νίκη θα έστεφε τελικά τον συνασπισμό του οποίου ηγείτο η Γερμανία, η οποία διέθετε τον καλύτερο στρατό, κατά την προσωπική του εκτίμηση, από άποψη πειθαρχίας, οργανώσεως, τακτικής και αποτελέσματος επί του πεδίου της μάχης.
  

Από το Διαδίκτυο».